Ubezpieczenie od powodzi – co warto wiedzieć?  

Miniony weekend przyniósł Polsce gwałtowne ulewy, które doprowadziły do poważnych zalewów, szczególnie w południowych częściach kraju. Skutkami powodzi zostały dotknięte zarówno domy prywatne, jak i infrastruktura publiczna. Najwięcej szkód odnotowano  w województwie dolnośląskim. Intensywne opady w krótkim czasie zalały ulice, piwnice i budynki mieszkalne. Sytuacja ta ponownie zwróciła uwagę na kluczową rolę ubezpieczeń od powodzi, które mogą ochronić przed olbrzymimi stratami finansowymi. W obliczu tak poważnych zjawisk atmosferycznych, coraz więcej osób zadaje sobie pytanie: czy ich ubezpieczenie pokryje powstałe straty, i jak skutecznie dochodzić roszczeń wobec ubezpieczyciela?

Spis treści

• Jak zweryfikować, czy ubezpieczenie obejmuje szkody spowodowane powodzią?
• Zalanie a powódź w kontekście ubezpieczenia
• Wyłączenia i ograniczenia odpowiedzialności
• Jak uzyskać odszkodowanie po powodzi?
• Potrzebujesz pomocy w odszkodowaniach? Zapisz się na konsultacje

Jak zweryfikować, czy ubezpieczenie obejmuje szkody spowodowane powodzią?

Większość osób ubezpiecza swoje nieruchomości na wypadek niespodziewanych zdarzeń. Ubezpieczeniem można objąć mieszkanie, dom jednorodzinny, garaż lub inny budynek, a także ruchomości stanowiące ich wyposażenie. Ubezpieczenie od powodzi to kluczowy element ochrony majątku, szczególnie dla osób mieszkających na terenach zagrożonych podtopieniami. Jednak nie każda standardowa polisa majątkowa obejmuje to ryzyko. Należy zatem dokładnie przeczytać umowę oraz ogólne warunki ubezpieczenia (OWU), aby upewnić się, że wybrany przez nas wariant ochrony ubezpieczeniowej obejmuje szkody powstałe na skutek powodzi. Powinno tam być wyraźnie określone, jakie zdarzenia są objęte ubezpieczeniem w ramach wykupionej polisy. W OWU wypadki ubezpieczeniowe mogą być wymienione w sposób kazuistyczny.  

Zalanie a powódź w kontekście ubezpieczenia

W ubezpieczeniach istnieje istotna różnica między zalaniem a powodzią. Mimo, że skutki są podobne, to jednak pojęcia te odnoszą się do różnych zdarzeń.  Ubezpieczyciele często bardzo szczegółowo definiują, co oznaczają te pojęcia. Trzeba tu znów sięgnąć do OWU i zapoznać się z ich definicjami.

Zalanie zazwyczaj odnosi się do szkód spowodowanych przez wodę pochodzącą z wewnętrznych instalacji lub infrastruktury budynku np. w wyniku awarii instalacji, a także zalania spowodowane przez osoby trzecie. Tego typu zdarzania najczęściej są objęte standardowymi ubezpieczeniami mieszkań lub domów.

Powódź to sytuacja, w której duża ilość wody pochodząca z rzek, jezior, opadów atmosferycznych lub topnienia śniegu zalewa teren. Powódź ma zewnętrzne źródło, często związane z ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi. Ubezpieczenie od powodzi często nie jest standardowe i wymaga wykupienia dodatkowej opcji. Zdarza się, że ubezpieczyciele wyłączają powodzie z podstawowego zakresu ubezpieczeń, zwłaszcza w regionach szczególnie narażonych na to ryzyko.

Wyłączenia i ograniczenia odpowiedzialności

Jeżeli twoje ubezpieczenie obejmuje szkody powstałe na skutek powodzi, to warto jeszcze przeanalizować OWU pod kątem wyłączeń i ograniczeń odpowiedzialności. Bez dokładnej znajomości wyłączeń odpowiedzialności można błędnie założyć, że ubezpieczenie chroni przed wszystkimi sytuacjami związanymi z powodzią. W rzeczywistości może się okazać, że w pewnych okolicznościach odpowiedzialność ubezpieczyciela będzie wyłączona i  szkody nie zostaną pokryte.

Jak już wspomniano, w niektórych rejonach, szczególnie zagrożonych powodzią, ubezpieczyciele mogą całkowicie wykluczyć odpowiedzialność za to ryzyko lub narzucać dodatkowe warunki. OWU mogą zobowiązywać ubezpieczonego do zamontowania odpowiednich zabezpieczeń przeciwpowodziowych i utrzymywania ich w należytym stanie. Ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania, jeśli uzna, że ubezpieczony nie podjął odpowiednich kroków, aby zapobiec szkodom.

Ważne jest także zwrócenie uwagi na tzw. okres karencji, czyli czas od zawarcia umowy ubezpieczenia do momentu, w którym ubezpieczyciel zaczyna ponosić odpowiedzialność. Często w umowach znajduje się klauzula, która wyłącza odpowiedzialność za szkody powstałe wkrótce po zawarciu umowy. Chroni to ubezpieczycieli przed sytuacjami, gdy ktoś wykupuje polisę tuż przed spodziewanym zdarzeniem, jak np. prognozowaną powodzią. W przypadku ubezpieczenia od powodzi karencja może wynosić nawet 30 dni, co oznacza, że polisa nie obejmie szkód, które powstaną tuż po jej zakupie.

Ponadto ubezpieczyciele zazwyczaj wprowadzają limity kwotowe tj. maksymalne kwoty odszkodowania, które mogą wypłacić w przypadku powodzi. Może to oznaczać, że nawet jeśli szkoda jest większa, ubezpieczony otrzyma tylko określoną kwotę.

Jak uzyskać odszkodowanie po powodzi?

W przypadku wystąpienia powodzi i szkód z nią związanych, kluczowe jest odpowiednie postępowanie, które umożliwi skuteczne dochodzenie odszkodowania od ubezpieczyciela.

Pierwszym krokiem po stwierdzeniu szkody jest jej zgłoszenie ubezpieczycielowi. Tutaj również warto sięgnąć do OWU i sprawdzić, czy zgłoszenie szkody nie powinno nastąpić w określonym terminie od dnia zaistnienia szkody lub uzyskania informacji o niej. Większość ubezpieczycieli wymaga zgłoszenia szkody w ciągu kilku dni od jej powstania.

Ważnym elementem w procesie dochodzenia roszczeń jest udokumentowanie rozmiaru szkody. W tym celu należy sporządzić zdjęcia i filmy przedstawiające uszkodzone mienie. Dobrą praktyką będzie również sporządzenie wykazu utraconych, zniszczonych lub uszkodzonych przedmiotów z podaniem ich ilości, wartości, roku nabycia. W przypadku niektórych ubezpieczycieli sporządzenie takiego wykazu jest obligatoryjne.

Po zgłoszeniu szkody, ubezpieczyciel najczęściej wysyła swojego przedstawiciela, który dokonuje oględzin. Warto być obecnym podczas takiej wizyty rzeczoznawcy, aby dokładnie omówić wszystkie uszkodzenia i przedstawić zgromadzoną dokumentację. W większości OWU znajdują się postanowienia, aby do czasu przybycia przedstawiciela nie dokonywać zmian w przedmiocie ubezpieczenia, chyba że dokonanie zmian jest konieczne w celu zabezpieczenia przedmiotu ubezpieczenia przed powiększaniem się szkody.

Kolejnym etapem po wizycie rzeczoznawcy, będzie oczekiwanie na decyzję ubezpieczyciela. Jeżeli przyjmie odpowiedzialności wówczas dokona wyceny szkody i ustali wysokość odszkodowania.

W praktyce dochodzenie odszkodowań nie zawsze przebiega bezproblemowo. Wiele osób spotyka się z sytuacjami, w których ubezpieczyciel odmawia wypłaty pełnej kwoty odszkodowania, powołując się na różne postanowienia w umowie i OWU, np. na wspomniane wyżej wyłączenia odpowiedzialności. Częstym problemem jest także niedoszacowanie wartości szkód. W takiej sytuacji ubezpieczony ma prawo odwołać się od decyzji ubezpieczyciela. Po pierwsze ubezpieczony może złożyć reklamację, a w ostateczności skierować sprawę do sądu. Warto wtedy skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie ubezpieczeniowym, który pomoże w negocjacjach z ubezpieczycielem lub w przygotowaniu sprawy sądowej.