Ugoda z pracownikiem – jak do niej doprowadzić?

Właściwie każdy spór między pracodawcą a pracownikiem może zostać rozwiązany za pomocą ugody. Często to dużo lepsze rozwiązanie niż prowadzenie sprawy w sądzie. Jednak ugoda możliwa jest tylko wtedy, gdy obydwie strony gotowe są na ustępstwa.

Aktualnie większość spraw – a sprawy z zakresu prawa pracy nie są tu wyjątkiem – może zostać załatwionych za pomocą ugody. Jej zawarcie pozwala na uniknięcie konieczności prowadzenia procesu sądowego, który najczęściej jest czasochłonny i związane z zaangażowaniem sporych zasobów. Czym więc jest ugoda? Jak ją zawrzeć z pracownikiem?

Spis treści

• Ugoda – co to jest?
• Potrzebujesz pomocy prawnej ? Zapisz się na konsultacje
• Ugoda sądowa a ugoda pozasądowa
• Zanim spór trafi do sądu
• Komisja pojednawcza w sprawach ze stosunku pracy
• Ugoda z pracownikiem – krótkie podsumowanie

Ugoda – co to jest?

Ugoda jest umową cywilnoprawną, która została zdefiniowana w Kodeksie cywilnym, a mówiąc dokładniej w jego art. 917. Zgodnie z tym przepisem przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

W bardzo dobry sposób istotę ugody uchwycił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 lutego 2023 roku, sygn. akt II CSKP 1488/22 stwierdzając, że ugoda jest zawsze zawierana w określonych okolicznościach, gdy strony, kalkulując różnego rodzaju czynniki, rozważają, jakich roszczeń mają dotyczyć ustępstwa i jak daleko mają one sięgać. Innymi słowy, każda ugoda stanowi wynik rozważenia wszystkich pozytywnych i negatywnych aspektów ustępstw w realiach konkretnej sprawy.

Nie ma więc wątpliwości, że istotą każdej ugody pozostaje kompromis, czyli właśnie wzajemne ustępstwa stron. Zawierając ugodę zawsze trzeba kierować się zasadą „coś za coś”. Jednak podpisując ją strony zawsze zyskują na czasie i zaoszczędzeniu zasobów, które należałoby przeznaczyć na proces przed sądem. Poza tym ugoda stwarza warunki do pogodzenia się skonfliktowanych stron, co w realiach rynku pracy ma ogromne znaczenie zwłaszcza dla tych, którzy chcą nadal ze sobą współpracować.

Ugoda sądowa a ugoda pozasądowa

Ugodę można zawrzeć na dwa sposoby:

• Przed wniesieniem sprawy do sądu;
• Na etapie postępowania sądowego.

Ustawodawca w Kodeksie postępowania cywilnego wyraźnie wskazuje, iż sąd – o ile jest to możliwe w danym przypadku – powinien dążyć do ugodowego załatwienia sprawy. Dlatego przed sądem rozpatrującym sprawę cywilną, a do tej kategorii zaliczają się również sprawy z zakresu prawa pracy, pada pytanie o to, czy strony są zainteresowane ugodą. Jeżeli padnie odpowiedź twierdząca, to sąd może skierować strony do mediacji albo od razu zatwierdzić porozumienie, które zostanie wypracowane przez zainteresowanych.

W praktyce wygląda to tak, że sędzia prowadzący rozprawę ogłasza chwilę przerwy po to, aby strony mogły ze sobą porozmawiać i przeprowadzić niezbędne negocjacje. Niekiedy dzieje się to nawet bez wychodzenia z sali rozpraw. Oczywiście w takich negocjacjach powinni uczestniczyć pełnomocnicy stron, o ile zostali oni ustanowieni w sprawie.

Zanim spór trafi do sądu

Nie ma jednak żadnych przeszkód – a wręcz jest to pożądane – aby ugodę zawrzeć jeszcze zanim sprawa trafi do sądu. Co prawda ugoda nie musi zostać potwierdzona na piśmie, ale zdecydowanie lepszym pomysłem jest zadbanie o to, ugoda została sporządzona pisemnie. Można ją zawrzeć samodzielnie bądź po przeprowadzeniu mediacji, prowadzonej np. przez mediatora bądź przez radcę prawnego.

Po zawarciu ugody, zwłaszcza, jeżeli dotyczy ona spraw o charakterze majątkowym, należy zadbać o jej zatwierdzenie przez sąd. Jeżeli uda się je uzyskać, w praktyce ugoda będzie miała takie same konsekwencje, jak wyrok sądu – zwłaszcza w sferze egzekucji. W tym celu wystarczy złożyć w sądzie odpowiedni wniosek, dołączając do niego treść ugody. Sąd natomiast będzie badał przede wszystkim zgodność z prawem przedłożonej mu ugody. Dlatego o taką zgodność trzeba zapewnić jeszcze przed podpisaniem samego dokumentu. Ogromna rola w tym prawników biorących udział w negocjacjach między stronami.

Komisja pojednawcza w sprawach ze stosunku pracy

Obok ogólnych zasad dotyczących ugód, Kodeks pracy przewiduje także szczególne regulacje dotyczące tego typu rozwiązań. Właściwie w każdym zakładzie pracy można powołać specjalną komisję pojednawczą, zajmującą się załatwianiem sporów o roszczenia pracowników ze stosunku pracy. Zgodnie z art. 244 § 3 Kodeksu pracy, komisję pojednawczą powołują wspólnie pracodawca i zakładowa organizacja związkowa, a jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa – pracodawca, po uzyskaniu pozytywnej opinii pracowników.

Powołując komisję pracodawca i pracownicy muszą ustalić m.in. liczbę jej członków oraz czas trwania kadencji. Przy czym członkiem takiej komisji nigdy nie mogą być osoby mające wpływ na prowadzenie spraw pracowników, np. główny księgowy bądź osoba odpowiedzialna za sprawy osobowe, zatrudnienia i płac. Zadaniem komisji pozostaje dążenie do zawarcia ugody między pracodawcą a pracownikiem. Jeżeli cel ten nie zostanie osiągnięty, Sprawę można oddać do sądu,

Ugoda z pracownikiem – krótkie podsumowanie

Ugoda z pracownikiem oznacza załatwienie sprawy w drodze porozumienia, którego istotą są wzajemne ustępstwa stron. Ugodę można zawrzeć przed sądem oraz zanim sprawa zostanie wniesiona do sądu. W zakładzie pracy można także utworzyć specjalną komisję pojednawczą. Ugoda jest szczególnie dobrym rozwiązaniem dla tych pracodawców i pracowników, którzy nadal chcą ze sobą współpracować. Poza tym pozwala ona na szybkie rozwiązanie sporu, na warunkach ustalonych nie przez sąd, ale przez samych zainteresowanych.

Obserwuj nas i bądź na bieżąco!

Zapraszamy do śledzenia naszych profili społecznościowych:

• Instagram
• Facebook
• LinkedIn